Адамзаттың жаһандық заманауи мәселелерінің бірі микроорганизмдердің бактерияға қарсы препараттарға төзімділігін (резистенттілік) дамыту болып табылады. Зеңнің бактериостатикалық қасиеттері 19 ғасырдан бастап ашылған. Бірақ антибиотиктер Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде ғана қолданыла бастады. Сонымен қатар, 1960 жылдардың аяғында фармакологтар қолданыстағы препараттарды өзгерте бастады. Оған науқастарға пайдаланып жүрген дәрілерге бактериялардың үйреніп кетуі, тіпті оған бой бермеуі себеп болды. Содан бері антибиотиктердің жаңа түрлері түбегейлі синтезделген жоқ.

Бұл саладағы перспективті бағыттардың бірі – антибиотиктер дәрменсіз болған жағдайда науқастарды емдеуге қабілетті бактериофагтар немесе бактериофагтық вирустар. Олардың өзі өткен ғасырда табылған.
Бактериофаг, микробиология және вирусология ғылыми-зерттеу институтының грузин ғалымдары бактериялық терапияның жаңа әдісін енгізу бойынша белсенді жұмыс жүргізуде. Оларда қазірдің өзінде жүздеген сауықтыру жағдайлары тіркелген.
Соңғы ғасырда пенициллиннің пайда болуы көптеген адамдардың өмірін сақтап қалғанын айта кеткен жоқ. Дегенмен, Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (ДДҰ) 2019 жылғы есебіне сәйкес, антибиотиктерге резистенттілік салдарынан жыл сайын кемінде 700 000 адам қайтыс болатын көрінеді.

Антибиотиктерге бой бермеу дағдарысының себептерінің бірі бактерияға қарсы препараттардың оңай қол жетімділігі, сонымен қатар өзін-өзі емдеудің кең таралуы және дәрігерлердің антибиотиктерді негізсіз тағайындауы болды.
Бактериофагтар немесе жай ғана фагтар инфекциялардағы антибиотиктерге төзімділікпен күресудің перспективалы әдістерінің бірі болып табылады. Бұл кішкентай вирустар жер бетінде кездеседі және бактерияларға немесе патогендерге шабуыл жасай алады.

Тбилиси институтының мамандары

Ресми түрде бактериофагтарды 1915-1917 жылдары Фредерик Творт пен Феликс д'Херелл ашқан делінген. Дәл сол Феликс д'Хереллмен бірге 1920 жылдары грузин ғалымы Георгий Элиава жұмыс істеген көрінеді. Содан бері Грузия бактериофагтарды зерттеу және қолдану саласында жетекші елдердің бірі болып табылады. Кавказдың шағын елінде фагтарды зерттеу 20 ғасырда басталды.
Қазір институт Элиава бастаған істі жалғастырып, айтарлықтай нәтижелерге қол жеткізді. Оағн дәлел ретінде екі жылдан астам ауыр бактериялық инфекциядан зардап шеккен бельгиялық әйелдің емделуін айтуға болады.

Бактериофагтар саласындағы зерттеулер қазіргі уақытта Ресейде, Грузияда, Польшада, Францияда, Германияда, Финляндияда, Канадада, АҚШ-та, Ұлыбританияда, Мексикада, Израильде, Үндістанда, Австралияда жүргізілуде.

Материал https://lenta.ru/articles/2022/04/21/bacteriphages/ деректері бойынша дайындалды.