Суретте: электр өрісінің әсерінен жасушалардың қозғалысы, Барига зертханасы 

Доктор Элиас Х.Баррига бастаған ғылыми топ Португалияның Оейраш қаласындағы Гүлбенкян ғылым институтында (IGC) жүйке қыртысының жасушаларын зерттеуді бастады. Ғалымдар Дрезденде жұмысын жалғастырып, өмір физикасы бойынша шеберлік кластері аясында зерттеу тобын құрды. 

Жүйке қыртысы эмбриональды дамудың маңызды құрамдас бөлігі болып табылады. Жасушалардың бұл тобы бет пен мойын сүйектерін, сондай-ақ жүйке жүйесінің бөліктерін туғызады. Доктор Баррига және оның командасы даму кезінде жүйке қыртысының жасушалары ішкі электр өрістерімен бағытталатынын анықтаған.  

Дәлелдердің көбейе түсуі эмбриональды электр өрістерінің жасуша қозғалысын басқаруда да рөл атқаратынын көрсетеді. Осы уақытқа дейін эмбриондардағы осы электр өрістерінің шығу тегі мен механизмдері түсініксіз болып келген еді.  

Зерттеу тобының жетекшісі, доктор Элиас Х.Баррига: «Біз даму кезінде электр өрісіне ұқсайтын биоэлектрлік токтың эндогендік үлгісін сипаттадық және бұл ток жүйке жотасы деп аталатын жасуша популяциясының көшуін бағыттай алатынын көрсеттік», – деп атап өтті.  

Доктор Баррига және оның командасы жүйке қыртысының жасушаларында кездесетін потенциалға сезімтал фосфатаза 1 (Vsp1) деп аталатын ферментті анықтады. Vsp1 әмбебап құрылымының арқасында ол электрлік сигналдарды қабылдауға да, түрлендіруге де қабілетті сияқты. Vsp1 электротаксиске қажет екенін растау үшін зерттеушілер ферменттің ақаулы нұсқасын жасап, осы көшірме енгізілген жасушаларда ұжымдық электротаксистің бұзылғанын көрсетті. 

Бұл электр өрістерінің жүйке қыртысы жасушаларының көшу жолында пайда болуының алғашқы эксперименттік дәлелі болып отыр. Олардың шығу механизмін де осымен түсіндіреді. Бұл тұжырымдар биоэлектрдің эмбриональды дамуға қосатын үлесінің құндылығын көрсетеді дейді ғалымдар.