Д. Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан техникалық университетінің ғылыми-зерттеу тобы бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру аясында Ертіс өзенінің экожүйесіне антропогендік әсерін зерттеу бойынша ғылыми жобаны жүзеге асыруда.
Климаттың өзгеруінен туындаған жаһандық процестер, Ертіс өзенінің жоғарғы ағысының бір бөлігінің игерілуі және өнеркәсіптің өсуі трансшекаралық өзеннің экологиялық жағдайының нашарлауына алып келеді.
Ертіс өзені Қазақстан Республикасының ең ірі су жолы болғандықтан, Шығыс Қазақстан, Абай және Павлодар облыстарының аумағы арқылы ағып өтеді және күшті антропогендік әсерге ұшырайды. Соның салдарынан бірінші кезекте судың экожүйесі зардап шегеді.
Эволюциялық процестер табиғи ортаның ерекшеліктерімен, гидравликалық режимнің және тірі организмдердің қалыптасқан кешеніне байланысты бірегей өзеннің экожүйесін қалыптастырды.
Қазіргі уақытта су объектісінің экологиялық жай-күйіне облыстар шегінде әрбір қала бойынша жеке мониторинг жүргізіледі. Оның бүкіл акваториясында Ертіс өзенінің жағдайын бағалауға мүмкіндік беретін әртүрлі факторлардың әсері туралы тиісті деректер базасы жоқ.
Ертіс өзенінің экожүйесінің жай-күйіне, табиғи және антропогендік факторлардың әсерінен су режимінің өзгеруіне әкелетін судың саны мен сапасының ағымдағы және болашақта мүмкін болатын өзгерістеріне кешенді ғылыми баға беру қажет.
ГАЖ технологияларын пайдалану барлық қажетті ақпаратты біріктіру арқылы геопорталды, соның ішінде: Жерді қашықтықтан зондтау (ғарыштық суреттер мен дрондардан), бұлттық есептеулер және жасанды интеллектті дамытуға мүмкіндік береді.
Ертіс өзенінің қазақстандық бөлігінің гидрологиялық режимі мен су сапасының физикалық өлшемдері, климаттың өзгеруі, трансшекаралық пайдалану және антропогендік әсер етудің жаһандық процестері туралы деректер мен нақты деректер бойынша әртүрлі көздерден және нақты деректерден бірыңғай деректер базасын құру жоспарлануда.
Ертіс өзенінің қазіргі жағдайын кешенді түрде зерттеу оның акваториясына байланысты экожүйелердің өмір сүру жағдайларын, техногендік әсерлерге бейімделу механизмдерін және олардың шекті деңгейлерін бағалауға мүмкіндік береді.
Жобаның мақсаты – өнеркәсіптік даму және жаһандық процестер контекстіндегі Ертіс өзені бассейнінің су экожүйесін бағалау.
.jpg)
