Әлемдегі ғылым

Әлемде алғаш рет металдардың жаңа құрамынан керамика алынды

28.08.2023

995



Томск мемлекеттік университетінің материалтанушылары Hf-Ti-FeV-Cr-N жүйесінен өздігінен таралатын жоғары температуралық синтез әдісімен жоғары энтропиялық керамика синтездеу мүмкіндігін алғаш рет дәлелдеді. Зерттеушілер элементтердің балқу температурасының жоғары болуына байланысты мұндай керамикалық бұйымдарды мұнай және аэроғарыш өнеркәсібінде, газ турбиналық қондырғыларда ыстыққа төзімді элементтер жасау үшін қолдануға болады деп болжайды. 

Эксперимент нәтижелері жоғары рейтингті журналдарда (Q1 және Q2) жарияланды. ТМУ металлургия нанотехнологиялар зертханасының ғалымдары әлемде бірінші болып сирек жер металдары – гафний, титан, темір, ванадий, хром және металл емес - азот ұнтақтарының комбинациясынан жоғары энтропиялық (5 немесе одан да көп металдардың қорытпасы) керамикалық материал алды. Тәжірибе өздігінен таралатын жоғары температуралық синтез әдісімен жүргізілді. Содан кейін, рентгендік дифракциялық талдауды қолдана отырып, ғалымдар алынған синтез өнімдерінің бетке бағытталған текше кристалдық құрылымы бар екенін анықтады. 

Соңғы онжылдықта зерттеу топтары жоғары энтропиялық қорытпаның физикалық және механикалық қасиеттерін жақсарта алатын элементтердің әртүрлі комбинацияларын іздестіруде. ТМУ материалтанушы ғалымдарының айтуынша, олар жоғары энтропиялы қорытпаны алу үшін пайдаланған металдар мен азоттың қосындысы бұрын-соңды болмаған. 

Реакция кезінде көп жылу бөлетін сирек жер металдарын – гафний, титан және басқаларды араластыру идеясын ТМУ металлургия нанотехнологиялар зертханасының меңгерушісі Илья Жуков тапқан. Ғалымдар мұндай тізбектен жоғары энтропиялы қорытпаларға тән дене-центрленген текше немесе бет-центрлік текше кристалдық құрылымы бар ерітінді алуға болады деп болжаған. Өздігінен таралатын жоғары температуралық синтез әдісін пайдаланған кезде металдардың бір-бірімен реакциясы және герметикалық реактордағы азотпен әрекеттесуі нәтижесінде ұнтақ қоспасының өзі тез және қабат-қабат «жанып кетеді», деп отыр олар.  

https://naked-science.ru/article/column/v-tgu-vpervye-v-mire-poluchili-keramiku?fbclid=IwAR2ztSv5cxD94Ae0n_Eeadbe8_pBeW17XgoIXPN17BY7zOsCaeVLtCdFkVk

«« | »»
Соңғы жаңалықтар