Әлемдегі ғылым

Дүниедегі ең көне тіл

20.02.2024

839



Қазіргі уақытта әлемде 7168 тірі тіл бар. Олардың үштен біріне қауіп төніп тұр, дейді зерттеушлер. Осы үштен көп тілдерде 1 мыңнан аз сөйлейтіндер қалды. Бірақ қай тіл ең көне? Әлемдегі ең көне тілдер қандай? 

Күн сайын жаңа ақпарат, дәлелдер шығып жатқандықтан, ғылым әлі күнге дейін адамдардың қай тілде сөйлегенін анықтай алмауда. Бірақ лингвистер мен тарихшылар аккад тілі; араб; арамей; қытай; мысырлық; эламит; грек; иврит; хеттік; Хурриан; ирландтық галл; латын; Микена (грек тілінің көне түрі); Палайский; санскрит; шумер; Тамил тілдерін әлемдегі ең көне тілдер деп есептейді. Бұл тілдер әлі күнге дейін қолданыста бар.  

Тілдер – жер бетіндегі өркениеттің негізгі тіректерінің бірі. Олар өзгеріп отырады және үздіксіз даму үстінде.

Жер бетіндегі алғашқы тіл қандай болды?

Ежелгі тілдер тасқа немесе папирусқа жазулар болғанға дейін қолданылуы мүмкін. Алғашқы ауызекі тіл 10 000 жыл бұрын пайда болған деген болжам бар. Бірақ біз оны ешқашан нақты біле алмаймыз, өйткені оны растайтын дәлел жоқ. Бүгінгі таңда тілдің жасын бағалаудың бір ғана жолы бар: бізге жеткен жазбаша жәдігерлер. Дегенмен, бұл әлі де болжам ғана болмақ. Өйткені археологтар тағы да жаңа жәдігер табуы мүмкін. Әрбір осындай жаңалық тарихты бір жолмен өзгертеді. 
Алғашқы адам тілдері тамақ, су және баспана сияқты өмір сүрудің негізгі қажеттіліктерін жеткізу үшін ғана қолданылатын негізгі дыбыстар мен қимылдардан тұратын қарапайым болған, деп болжайды ғалымдар. Уақыт өте келе адам қоғамдары күрделеніп, саудамен, ауыл шаруашылығымен және басқа да істермен айналыса бастағандықтан тіл дамып отырған. 

Жер бетіндегі ең көне өлі тілдер

Ежелгі тілдер әдетте сөйлеушісі қалмаған ескі жойылған тілдерге жатады. Екінші жағынан, өлі тіл, анықтамасы бойынша, медицинадағы латын тілі сияқты, әлі де қолданыста болса да, «енді ешбір қауымдастықтың ана тілі болып табылмайтын тіл». 
Бүгінгі қолымызда бар археологиялық деректер әлемдегі ең көне өлі тіл – шумер тілі екенін көрсетеді. Шумер тілінің жазбаша түрдегі қалған дәлелі – кем дегенде б.з.б. 3500 ж. қазіргі Иракта Киш тақтасы деп аталатын артефакттен табылған. Осылайша, осы жәдігерлерді ескере отырып, әлемдегі бірінші тіл немесе ең көне тілдердің бірі деп шумер тілін айтуға болады. 

Дерек көзі:https://focus.ua/technologies/626809-besedy-pervyh-lyudey-na-zemle-kakoy-yazyk-schitaetsya-samym-drevnim-v-mire

 

«« | »»
Соңғы жаңалықтар