Генетика және физиология институтының ғалымдары румекс пен топинамбур сияқты дәстүрлі емес жемшөп дақылдарын қолдану негізінде мал шаруашылығы үшін сенімді әрі сапалы жемдік база құру үшін жұмыс істеп жатыр.
Қазіргі уақытта елде жас малдарды өсіру үшін фермаларда бордақылау алаңдарын пайдалану кең таралған. Сонымен қатар, сапалы мал шаруашылығы өнімдерін алу экологиялық қолайсыз жағдайларда дәстүрлі жем-шөп ресурстарымен қамтамасыз ету проблемаларымен күрделене түседі. Елде дәстүрлі түрде өсірілетін негізгі жемшөп дақылдары ретінде шалғынды беде, эспарцет, жоңышқа, рапс және т. б. қолданылады.
Мал шаруашылығымен айналысатындар мал азықтарының рационында протеин мен қоректік заттардың жетіспеушілігі және ауылшаруашылық жануарлары арасында темір тапшылығынан болатын анемияның жоғары деңгейі – аса өзекті проблема екенін айтып отыр.
Ғалымдар мәселенің мынадай шешімін ұсынады: румекс пен топинамбур сияқты дәстүрлі емес жемшөп дақылдарын қолдану. Экологиялық қолайсыз жағдайларда, құрғақ аймақтарда, дәстүрлі жем-шөп өсімдіктері толыққанды жем-шөп базасы бола алмайтын жерлерде, бұл жем-шөп дақылдары мал шаруашылығын дамыту үшін сенімді және сапалы жем-шөп базасы бола алады.
Жоба аясында Румекс-К1 өсімдігінің жасыл массасы мен топинамбур негізінде дайындалған, құрамында ақуыз бен пектин мөлшері жоғары және монтмориллониттермен (бентонит) кешенді түрде біріктірілген жем қоспасын қолданудың тиімділігін физиологиялық-биохимиялық тұрғыдан зерттеу жүргізілуде. Аталған жем қоспасының құрамы ауыр металдар тұздарымен және пестицидтермен жоғары кешен түзуші қасиетке ие.
Зерттеулер Қазақстан Республикасының қуаң аймақтарындағы фермерлік шаруашылықтардың бордақылау алаңдарында ауыл шаруашылығы жануарларына тікелей жүргізілуде.
Алынған нәтижелер Румекс-К1 өсімдігінің жасыл массасы мен топинамбурды табиғи монтмориллонитпен кешенді түрде қолдануды кеңінен енгізу үшін дәлелді база ретінде қызмет етеді. Бұл тәсіл қоректік заттар тапшылығын толықтыруға, мал шаруашылығы өнімдерінің қауіпсіздігі мен сапасын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, ол қуаң аймақтарда көпжылдық дәстүрлі емес малазықтық дақылдарды пайдалану арқылы жемшөп қорын айтарлықтай кеңейтеді.
Жобаның тақырыбы: AP19676489 «Ауыл шаруашылығы жануарларының өнімділігін арттыру үшін құрамында жоғары ақуыз және пектин бар монтмориллониттер мен дәстүрлі емес өсімдік шикізатын қолданудың физиологиялық және биохимиялық негіздемесі»
Жоба жетекшісі – Капышева У.Н., биология ғылымдарының докторы, профессор
Фото: Gov.kz
