Автор(ы): Сабденалиева Г. М.*Тастанова Б. Е.*Қалдыбаева Ж. Б.*

Объем документа: С. 62-65

МРНТИ: 87.25.33*

Ключевые слова: экология человека*демографическая ситуация*темпы роста населения*загрязнение окружающей среды*состояние окружающей среды*виды заболевании*экология города*экология населения*аркология*канцерогенные вещества*правильное питание*

Реферат: Мақалада қазiргi таңда адам экологиясының демографияда алатын орны, елiмiздiң демографиялық жағдайының адам денсаулығына тигiзетiн әсерi баяндалады. Адам экологиясының зерттейтiн жаңа ғылыми бағыттары сипатталады. Сондай-ақ Республика бойынша халықтың ауру-сырқаулығының құрылымдық ерекшелiгi берiледi. Экология ғылымының бiр бағыты - адам экологиясы бiлiмi, оның құрылымы ашылып көрсетiлген қазiргi адамдардың жағдайын биологиялық түр ретiнде қала тiршiлiк ортасының өзгеруiне сәйкес пайда болған көптеген медико-биологиялық тенденциялармен көрсетуге де болады: мектеп жасындағы балалардың жағыннан көрмеушiлiгi мен тiс ауруларына шалдығуы, ерте жастан белгiсiз аурулардың байқалуы - өндiрiстiк ғылыми-техникалық алға басуға сәйкес: радиациялық, авиациялық, автомобильдiк, дәрi-дәрмектiк және т.б. көп аурулар анықталуда. Сонымен, денсаулықты сақтау немесе аурудың алдын-алу ағзаның iшкi биожүйесi мен қоршаған ортаның сыртқы факторларының күрделi қарым-қатынасының нәтижесi туралы авторлар мақалада өз пiкiрлерiн бiлдiрген.

Автор(ы): Жантеева Г. Е.*

Объем документа: С. 66-68

МРНТИ: 37.23*

Ключевые слова: глобальное потепление*инфраструктура*

Реферат: 31 наурызда 2014 жылы Жапонияның Иокагама қаласында БҰҰ-ның Климат өзгеруi жөнiндегi үкiметаралық сарапшылар тобының баяндамасы жарияланды. Жаhандық жылыну үрдiсi жалғаса берсе, Жер бетiнде климат өзгеруiнен зардап шекпеген бiр де бiр адам қалмайды. Жаhандық жылынудың қатты әсерi, әсiресе, ауыл шаруашылығына қатты тимек. өнiм өндiрудiң жыл сайын кемуiнiң салдарынан кедейлер мойнындағы жүк одан сайын ауырлап, фермерлер тынысы да тарыла түседi, ал қала тұрғындары азық-түлiктiң қымбаттауынан зардап шегетiн болады. Құрғақшылық ауыз су проблемасын да күшейтедi. Қаңсып қалған құдықтар көбейiп, бөтелкелеп сататын судың құны артса, жиi кемерiнен асып, тасып берекенi алатын өзендердегi судың да сапасы жаhандық жылыну әсерiнен кеми бермек, деген болжамдар жасайды баяндамада.

Автор(ы): Мансуров Б. А.*

Объем документа: С. 69-78

МРНТИ: 14.25.01*

Ключевые слова: контроль знаний*тесты*оксиды*гидроксиды*химические свойства*

Реферат: Традиционные формы контроля результатов весьма разнобразны. В последнее время значительное внимание уделяется совершенствованию контроля знаний учащихся. При этом, наряду с традиционными формами оценки знаний, широкое распространение получило педагогическое тестирование. Различают четыре основных форм тестовых заданий: 1. Закрытые задания, 2. Задания на соответствия, 3. Задания на установление правильной последовательности, открытые задания. В закрытых заданиях ученик выбирает один или несколько правильных ответов из предложенных вариантов. При их составлении формулируется задание и предлагается 4-5 вариантов ответов, один из которых правильный. При меньшем числе вариантов ответов вероятность случайного угадывания довольно высока. Нужно учесть, чтобы каждый альтернативный вариант был правдоподобным, основанным, например, на типичных ошибках учащихся. В заданиях на соответствия необходимо установить соответствия элементов одного множества элементам другого. Для этого в столбец слева записывают 2-3 понятий, формул, определений, пронумерованных цифрами, а справа - ответы обозначенных буквами. Каждому понятию, формуле или определению из левого столбца должен соответствовать один правильный ответ в правом столбце. В этом случае правильный ответ состоит из двух пунктов В заданиях на установление правильной последовательности необходимо проверить знания о последовательности процессов, действии и т.д. Перед такими заданиями необходимо дать инструкцию: установите правильную последовательность. Приводятся название задания и основные его элементы в произвольной последовательности. Перед каждым элементом ставят прямоугольник, в который ученик выставляет цифру, указывающую на порядок действий. В случае хотя бы одной ошибки, ответ считается неверным. Открытые задания. В этой форме заданий не даются варианты ответов, а дополняются (конструируются) учащимися. Необходимо так сформулировать задания, что бы в ответе содержались 1-2 формулы, числа, слова и т.д. Для ответа нужно отвести столько места, сколько для этого необходимо. Один из подходов совершенствования тестовых заданий - увеличить количество правильных ответов. В таких заданиях нахождение правильных ответов возможно при знании определенных закономерностей классификации, получения, химических свойств веществ. Одним из важнейших классов неорганических соединений являются оксиды. По этой теме составлены тестовые задания. Из приведенных 6 заданий,3 правильных.

Автор(ы): Каймулдинова К. Д.*Искакова Р. Т.*

Объем документа: С. 78-84

МРНТИ: 14.25.09*

Ключевые слова: электронное обучение*информационный технология*инновационный технология*мультимедийное обучение*3D-модель*интерактивный метод*виртуальный лаборатория*анимация*цифровые образовательные ресурсы*онлайн-урок*

Реферат: Бұл мақалада мектеп географиясын оқытуда компьютерлiк инновациялық технологияларды пайдаланудың мәселелерi қарастырылады. Электронды оқыту - бiлiм берудiң ұшқыр мазмұны, iс-әрекеттiң интерактивтiк тәсiлдерi және оқушылардың оқу нәтижелерiн есепке алу негiзiнде, ақпараттық бiлiмдiк орта жайында интерактивтiк қашықтықтың педагогикалық және ақпараттық-қатынастың технологиялар негiзiнде iске асырылатын оқытудың өзiндiк түрi. Оқытудың бұл түрi оқушылардың оқу-танымдық iс-әрекеттер түрiнiң алуан түрлiлiгi және бiлiмдiк ақпараттық ортамен интерактивтiк өзара әрекеттестiгi ретiнде жүзеге асады. Электрондық ресурстардың iшiнде кешендiсi - электрондық оқулықтар. Қазiргi электрондық оқулықтарды шартты түрде оқулықтардың электронды көшiрмесi және мультимедиялық электрондық оқулықтар деп жүктеуге болады. Электронды баспа, электронды кiтаптар, оқулықтар мен оқу құралдарын жасау, сақтау және тарату мәселелерiн кешендi шешетiн құрал. Бұл технология болашақта баспалардың кiтап шығару және оларды тарату мүмкiндiктерiн арттыра отырып, оны жүзеге асыратын құралдар топтамасын ұсынады. Бұл құралдар мазмұны мультимедиа тұрғысынан бай жаңа үлгiдегi туындылар шығарып, оларды электронды құрылғылардың барлық түрiмен оқуға, көруге, тыңдауға жол ашады.

Автор(ы): Сағымбаева А. Е.*Аханова С.*

Объем документа: С. 84-87

МРНТИ: 14.01.11*

Ключевые слова: развивающее обучение*личность*действие*способность*интеллектуальное мышление*исследовательский подход*коммуникативный подход*диалоговый подход*имитационный подход*учебно-познавательное действие*объяснительно-иллюстративное обучение*стандартный урок*

Реферат: Мақалада дамыта оқыту технологиясы жан-жақты қарастырылған. Дамыта оқыту жеке тұлғаның даму заңдылықтарына бағытталған оқыту технологиясы, ол оқушыны жеке тұлға ретiнде қарастырып, оның дамуы үшiн ең қолайлы жағдайлар жасайды. Дамыта оқыту үдерiсiн ұйымдастырудың зерттеушiлiк, коммуникативтiк немесе сұхбаттың, имитациялық әдiстерi бар. Зерттеушiлiк әдiс жаңалық ашу арқылы оқыту идеясын iске асыруға бағытталады. Бұл әдiс шеңберiнде оқушы өзi бұрын өзiне таныс емес есептердiң шешiмiн табу әдiстерiн, құбылыстарды, заңдылықтарды өзi аша бiлуi керек. Ол өз бiлiмi мен танымына сүйендi. Коммуникативтiк немесе сұхбаттық әдiсте оқушылар белгiлi бiр ғылыми проблема жайлы өз көзқарастарын бiлдiре бiлетiн авторлар болып табылады. Бұл әдiстi iске асырғанда оқушылардың өз ойларын айта бiлу бiлiктiлiктерi қалыптасады және бөтен нәрсенi түсiну, оған сыни көзбен қарау, өзiнiң көзқарасын бiлдiрiп, ақиқатты айта бiлу қабiлеттерi дамиды. Имитациялық әдiсте сынып топтарға бiлiндi, фирма немесе мекеменi имитациялай отырып, олардың әрқайсысы жалпы берiлген тапсырмамен өз беттерiнше жұмыс iстейдi. Iс-әрекеттердiң нәтижесi талықланады, бағаланады және олардың iшiндегi неғұрлым жақсы, әрi қызықтылары анықталады. Мұндай әдiстiң мысалы ретiнде сабақта жобаларды қорғауды алуға болады.

Автор(ы): Бекенова Н. А.*

Объем документа: С. 87-92

МРНТИ: 14.25.09*

Ключевые слова: мышление*формирование понятия*признаки понятия*формы познания*сравнение*анализ*синтез*абстрагирование*обобщение*

Реферат: В статье рассматриваются проблемы формирования экологических понятий и терминов на уроках биологии. Перед учителем встает задача найти педагогические приемы, чтобы сложный и объемный фактический материал стал доступным и запоминающим. Формирование знаний школьников по биологии, основу которых составляют понятия и теоретические положения, тесным образом взаимосвязано и с процессом усвоения и применения экологических понятий, указанием на специфику их содержания для отдельных уровней организации жизни. Все это должно создавать условия для развития мышления учащихся в процессе обучения. Сталкиваясь в процессе обучения с определенной проблемой, требующей своего решения, учащийся идет к осмыслению этой проблемы через формирование понятий, осознание их связей, что собственно и составляет процесс мышления. Таким образом, показателями сформированного абстрактного мышления являются узнавание самого понятия по отдельному признаку и умение использовать понятие на практике. Однако и при этом нельзя забывать о повторении и закреплении данного понятия. Воспроизведение часто играет немаловажную роль в зависимости от ситуации, учитель при введении нового понятия может или сам выделить существенные признаки понятия и дать учащимся карточки, на которых эти понятия выписаны, или же сами учащиеся под руководством учителя самостоятельно производят анализ нового процессе формирования понятий. Понятие - это форма человеческого мышления, в которой выражаются общие и существенные признаки вещей, связи данного предмета с другими, его происхождение и развитие. Учитель должен использовать уже имеющиеся в наличии знания, через раскрытие и обобщение которых и происходит формирование понятий. Сложность процесса формирования понятий состоит в том, что параллельно с ним происходит формирование абстрактного мышления. Для его же формирования необходимы не только понятия, но и факты, оценки, причинно-следственные связи, умозаключения и выводы, работа с которыми и над которыми происходит непосредственно на уроке.

Автор(ы): Өнербаева З. О.*

Объем документа: С. 92-97

МРНТИ: 14.25.09*

Ключевые слова: проблемного обучения*цели проблемного обучения*технология проблемного обучения*прогнозирования проблем*решение проблемы*

Реферат: Проблемалық оқыту технологиясын пайдалану оқушының танымдық, iзденушiлiк iс-әрекеттерiн жандандырып, оның шығармашылық ойлауын дамытады. Мұндай технологияны пайдаланудың мақсаты - оқушы мен мұғалiмнiң проблемалық ойлау қабiлетiнiң дамуына ықпал ету болып табылады. Проблеманы жасау формаларына проблемалық сұрақ, проблемалық есеп, проблемалық тапсырмалар жатады. Проблеманы жасаудың формаларын шешу әрқашанда жаңа iс-әрекет тәсiлдермен iздеумен байланысты болады. Проблемалық сұрақтың ерекше белгiлерiне: күрделiлiгi, оның қарама-қайшылықты формада болуы; кең мазмұнды, қызықты формада, оқушы үшiн күрделiлiк деңгейi лайық болуы жатады. Проблемалық оқыту технологиясымен жұмыс жасай отырып, мұғалiм сапалық түрде жаңа нәтиже алады: оқушы ақпараттарды iздеудiң жаңа тәсiлдерiн меңгередi, ойлаудың проблемалы деңгейi жұмыс жасайды. Проблемалық жағдаят - проблемалық оқытудың негiзгi сатысы. Оның көмегiмен ой, танымдық қажеттiлiк оянады, ойлау белсендiрiледi, дұрыс қорытындыларды қалыптастыру үшiн жағдайлар ұйымдастырудың қажеттi шарты болып табылады.

Автор(ы): Жусупбекова Н. С.*

Объем документа: С. 97-100

МРНТИ: 14.25.09*

Ключевые слова: контроль знаний*педагогическое тестирование*формы тестовых заданий*закрытые задания*задания на соответствия*задания на установление правильной последовательности*открытые задания*

Реферат: В статье описываются тестовые задания на установление правильной последовательности по теме: Жизнедеятельность одноклеточных животных. Цель тестовых заданий на установление правильной последовательности проверить знания о последовательности процессов, действий и т.д. Перед такими заданиями необходимо дать инструкцию: установите правильную последовательность. Приводятся название задания и основные его элементы в произвольной последовательности. Перед каждым элементом ставят прямоугольник, в который ученик выставляет цифру, указывающую на порядок действия. В случаях хотя бы одной ошибки, ответ считается неверным. Контроль знаний и оценка учащихся - важная часть процесса обучения, цель которой состоит в выяснении объема, прочности и осознанности знаний учеников, степени овладения практическими навыками, умения самостоятельно мыслить и применять полученные знания на практике. Существуют различные формы контроля знаний и оценки учащихся, широкое распространение получило педагогическое тестирование. Из педагогического опыта установлено, что использование заданий в тестовой форме оказывает меньшую от учителя, психологическую нагрузку на учеников, дает объективную оценку знаний, не зависящую от учителя, обеспечивает контроль знаний одновременно у всех учащихся класса и значительно сокращает затраты времени на его проведение. Из нескольких форм тестовых заданий наиболее оптимальные четыре вида. Это: 1. Закрытые задания; 2. Задания на соответствия; 3. Задания на установление правильной последовательности; 4. Открытые задания. Подавляющее большинство тестов - закрытые задания, в которых приводится задание и несколько ответов, один из которых правильный. Тестовые задания на установление правильной последовательности практически не составляются. В данной статье приведены примеры тестовых заданий на установление правильной последовательности по теме: Жизнедеятельность одноклеточных животных.

Автор(ы): Капанова Б. К.*

Объем документа: С. 100-102

МРНТИ: 87.01.45*

Ключевые слова: экологическое образования*подготовка кадров*осуществления процесса обучения*выбор технологии обучения*стабильное развития и оценка результатов*

Реферат: Мақалада экологиялық бiлiм мен тәрбие берудi техникалық қамтамасыз ету сипатталған. Университеттегi педагогикалық мамандық қоғамның замандануы талаптарына сай бiлiм мен тәрбие беру тұлға қалыптастыруға қабiлеттi оқытушы кадрлар да даярлаудың, сонымен қатар мамандық бойынша студенттерге экологиялық бiлiм беру айтылған. Сонымен қатар ұсынылып отырған мақалада экологиялық қауiпсiздiктi қамтамасыз етуге арналып, бiлiм мен тәрбие берудiң жаңа өзге модулдерiмен алмастырылуы қарастырылған. Оқытушының маман ретiнде көрiнiунде оның интеллектуалды (зияткерлiк),бұқаралық ақпараттардың дәстүрлi құралдарын пайдалану экологиялық бiлiм мен тәрбие берудiң табысты болуы үшiн арнайы ғылыми моделдер жасап жүзеге асыру керектiгi маңызды рөл атқарады. Ғылыми модельдер арқылы экологиялық салауатты әлеуметтiк салада орта қалыптастыру, экология мамандарына шығару арқылы бәсеке тудыру, экологиялық шешiмдер қабылдауңа қол жеткiзу мүмкiндiктерi айтылған.

Автор(ы): Алшымбеков С. Қ.*

Объем документа: С. 103-108

МРНТИ: 03.61*

Ключевые слова: экотуризм*этнотуризм*экскурсия*рекреация*этнокультура*фарсах*инфраструктура*археология*архитектура*

Реферат: Мақалада Қызылорда аймағының туристiк нысандарының шығу тарихы мен олардың туризмге қосатын маңызы туралы мәселелер көтерiлген. Бұл өңiрiнде республикалық және облыстық маңызы бар 500-ден астам архитектуралық, археологиялық және мәдени ескерткiштер есепке алынған. Аймақтағы Орта ғасырлық қалалар мен қала орындарының туристiк археологиялық және архитектуралық маңызы туралы талдаулар жасалған. Ұлы Жiбек жолының тармақтары мен ондағы маңызды нысандарды қарастырып, қазiргi атқарылатын шаралар мен болашақ болжамдар жасалған. Тағы бiр айта кететiн жайт Жошы ұрпағы Сығанақты Ақ орда орталығы етiп, онда теңге шығарды. Онан кейiн де облыс аумағы мемлекеттiк маңызы бар орталыққа айналған, оған дәлел ертеден сақталған тарихи ескерткiш орындары. Сыр аймағында ел жадынан өше қоймаған тарихи ескерткiш белгiлер, әр-алуан кесенелер, көне қалалардың орындары баршылық.