Рауза Меңдіахметқызы Қонаева, биология ғылымдарының докторы, профессор.
Бүгін биология ғылымдарының докторы, профессор Рауза Меңдіахметқызы Қонаева 90 жасқа толып отыр! Рауза Минлиахмедқызы биохимия саласының маманы. Оның ғылымдағы жетістіктері елімізде ғана емес, басқа мемлекеттерде де мойындалған.
Р.М. Қонаева – Қазақстандағы биология ғылымын ұйымдастырушылардың бірі. Бүкілодақтық биохимиялық қоғамының Қазақстандық бөлімшесінің төрағасы және белсенді қайраткері, Қазақ КСР ҒА Молекулярлық биология және биохимия институты жанындағы кандидаттық диссертацияларды қорғау жөніндегі арнайы кеңестің төрағасы, мүшесі. Өзбек КСР ҒА Биохимия институты жанындағы арнаулы кеңестің мүшесі, Қазақ КСР ҒА Президиумы жанындағы физика-химиялық биология және биотехнология мәселелері жөніндегі ведомствоаралық ғылыми-техникалық кеңестің мүшесі, Қазақстан Республикасы Жоғары аттестаттау комиссиясы жанындағы биология ғылымдары бойынша сараптамалық кеңестің мүшесі, Қазақстан Республикасы Ұлттық биотехнология орталығы жанындағы ғылыми-техникалық кеңестің мүшесі.
Рауза Меңдіахметқызы еңбек жолын 1957 жылы Қазақ КСР Ғылым академиясы Ботаника институтының өсімдіктер биохимиясы зертханасында корреспондент-мүшенің жетекшілігімен бастады. ҚазКСР ҒА Л.К. Клышева. Оның ғылыми еңбек жолы осында аға лаборант болып басталып, кейін кіші ғылыми қызметкерден бастап аға ғылыми қызметкерге дейінгі қызметтерді атқарды. 1981 жылы Р.М. Қонаева ұйымдастырды және 2009 жылға дейін басқарған табиғи қосылыстардың метаболизмінің энзимологиясы зертханасының бірінші меңгерушісі болып тағайындалды.
Р.М. Қонаева 1934 жылы 10 сәуірде Алматы облысы, Шелек ауылында туған. 1952 жылы Алматы қаласындағы № 36 орта мектепті бітірген соң М.В. Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университетінің биология-топырақ факультетіне өсімдік физиологиясы мамандығы бойынша оқуға түседі.
Рауза Меңдіахметқызы еңбек жолын 1957 жылы Қазақ КСР Ғылым академиясы Ботаника институтының өсімдіктер биохимиясы зертханасында ҚазКСР ҒА корреспондент-мүшесі Л.К. Клышеваның жетекшілігімен бастады. Осында аға лаборанттықтан кейін кіші ғылыми қызметкерден бастап аға ғылыми қызметкерге дейінгі қызметтерді атқарды. 1981 жылы Р.М. Қонаева табиғи қосылыстардың метаболизмінің энзимологиясы зертханасының ұйымдастырды және 2009 жылға дейін басқарған оның алғашқы меңгерушісі болып тағайындалды.
Р.М. Қонаева ғылыми еңбектерінің нәтижесінде «Алматы жеміс аймағындағы алманың стандартты сорттарын сақтау биохимиясы» тақырыбында кандидаттық диссертациясын (1964) және 1984 жылы ӨзКСР Ғылым академиясының Биохимия институтында (Ташкент) «Өсімдіктердің фенолды қосылыстарының метаболизмінің гидролитикалық және тотықтырғыш ферменттері» тақырыбында докторлық диссертациясын қорғады. 1992 жылы профессор атағы берілді.
1980 жылдардың ортасынан бастап зертхананы Р.М. Қонаева фенолдық қосылыстардың алмасуын және олардың функционалдық және қолданбалы маңызын анықтауды зерттейтін мәселелердің ауқымын жүйелі түрде кеңейтті. Соның нәтижесінде зертхана Қазақстан өсімдіктеріндегі фенолдық қосылыстардың метаболизміндегі гидролиздік және тотықтырғыш ферменттердің құрылымын, қасиеттерін және реттелуін зерттейтін бірегей және ғылыми қоғамдастық мойындаған орталыққа айналды. Зертхана өз қызметінде Қ.А. Тимирязев атындағы РҒА Өсімдіктер физиологиясы институты, М.В. Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университетінің химиялық энзимология кафедрасы, Грузия ғылым академиясының биохимия институты, Бет Даган ауылшаруашылық агрономиялық орталығы (Израиль) және т.б. белгілі ғылыми орталықтармен тығыз байланыста болды.
Рауза Меңдіахметқызы 400-ге жуық ғылыми еңбектің, оның ішінде 3 монографияның, 8 авторлық куәліктің, Қазақстан Республикасының 2 патентінің, Қазақстан Республикасының 4 инновациялық патентінің авторы. Оның жетекшілігімен 8 кандидаттық диссертация қорғалды.
Р.М. Қонаеваның ғылыми еңбектері Брюссельдегі халықаралық көрменің күміс медалімен (1993), Қазақстан Республикасы халық шаруашылығы жетістіктері көрмесінің 2-дәрежелі дипломымен (1992), «КСРО өнертапқышы» құрмет белгісімен (1989), сондай-ақ бірнеше Құрмет грамоталарымен марапатталды.
Рауза Меңдіахметқызы, Сізді 90 жас мерейтойыңызбен құттықтаймыз! Сізге зор денсаулық тілейміз. Сіздің өмір жолыңыз – даналықтық, күш-қуат пен оптимизмнің жолымен тең. Бұл мерейтойыңыз жақын адамдарыңыздың махаббатына және өмір сүрген әрбір сәттің қуанышына толы болсын.
