Халықаралық ғалымдар тобы алғаш рет химиотерапия сау тіндердің гендеріне қалай әсер ететінін кешенді түрде зерттеп, көптеген (бәрі емес) препараттар қан жасушаларының ерте қартаюы мен мутацияларына себеп болатынын анықтады. Зерттеу нәтижелері Nature Genetics (NG) журналында жарияланды.
Әртүрлі химиотерапия схемаларын қабылдаған 23 науқастың қан жасушаларының геномын талдау көптеген химиопрепараттар класы сау қан түзуші жасушалардағы мутация санын арттыратынын көрсетті. Мысалы, нейробластома диагнозымен ем алған үш жастағы баланың қанында химиотерапия қабылдап көрмеген 80 жастағы сау адамдарға қарағанда мутация көп болған.
Ғалымдар әртүрлі препараттарға тән жаңа «мутациялық қолтаңбаларды» анықтады, оның ішінде бұрын белгісіз болған төрт түрі бар. Мысалы, құрамында платина бар карбоплатин мен цисплатин препараттары мутацияны ерекше көп тудырған, ал осы кластың өкілі саналатын оксалиплатин бұлай әсер етпеген.
Сондай-ақ зерттеушілер химиотерапия қанның бағаналы жасушаларының популяциясын ерте қартайтатынын анықтады. Бұл әсіресе балаларда айқын байқалады және болашақта екінші реттік қатерлі ісіктердің пайда болу қаупін арттыруы мүмкін.
«Біз алғаш рет химиотерапияның сау тіндерге, бұл жағдайда қанға генетикалық әсері туралы жүйелі түсінік алдық. Бұл химиотерапияның басқа органдарға әсерін одан әрі зерттеуге негіз болады және зиянды азайту үшін емдеуді оңтайландыруға көмектеседі», – деді жұмыстың жетекші авторы доктор Эмили Митчелл.
Ғалымдар геномдық талдау болашақта дәрігерлерге сау тіндерге ең аз зиян келтіретін химиотерапия режимдерін таңдауға көмектеседі деп үміттенеді.
Дереккөз: https://www.gazeta.ru/science/news/2025/07/01/26168906.shtml
Фото:Shutterstock.com
